Trench

We zijn in onze trench – of in goed archeologisch Nederlands; onze put – langzaam op gang gekomen, met veel gedoe over opmeten en intekenen.
Archeologen zweren bij een rechthoekig assenstelsel, ten opzichte waarvan alles wordt ingemeten. Het nadeel van een sterk glooiend oppervlak en de wens om een huis op te graven is dat je geen assenstelsel met een paar vaste punten hebt. Je probeert zelf vaste punten te maken, maar die liggen niet op een hoogte.
Het heeft ons twee dagen gekost om een redelijke tekening van de trench te maken. Redelijk in de zin dat we geen grotere verschillen dan 6-10 cm zijn tegen gekomen. Op een breedte van ca. 6 meter, kan dat nog net.
En daarmee konden we eindelijk aan de slag met opgraven.

Vergis je niet in de tem opgraven, we verwijderen zand van de oppervlakte met een troffel en een blik, met laagjes van ca. 5 cm. Het aantal mensen varieert van 3 tot 4 per dag. Dus heb geen beeld van grote groepen zwetende arbeiders die met grote scheppen per dag een gat graven van meers diep.
Na elke laag van ca. 5 cm, is er wel iets veranderd en wordt alles opnieuw ingemeten en gefotografeerd. Klinkt saai en eentonig, dat kan het best wel worden.
Het zand dat we afscheppen wordt gezeefd en gecontroleerd op kleine vondsten. Tot op heden is het voornamelijk plantaardig materiaal, resten van dierenbotten en een enkel stukje glas of faience.

We denken dat we de onderste woonlaag van een huis aan het opgraven zijn. Enerzijds omdat het direct grenst aan een voorhof waarop dieren werden gehouden. Anderzijds omdat we een boogvormige dak constructie denken te zien. Die werden vaak gebruikt voor opslagruimten op de begane grond of kelders. De mensen leefden dan op de eerste en/of tweede etage. We denken ook een trappenhuis te zien, dus dat van die etages kan kloppen.

Een deel van de kelder lijkt ingestort, een ander deel is nog intact. In het dak van het intacte deel zit een gat (luchtgat?), dat ca. 1,50 mtr diep is. We hebben daar – a la National Geographic - een camera met lamp in laten zakken. Maar we zagen wel veel zand en heel weinig tot geen gouden munten, mummies of andere schatten. Maar misschien liggen die wel onder het zand :).
Gisteren waren we bezig met het verwijderen van ingewaaid zand rondom de kelder. Meerdere mensen waren daar al bezig geweest. Toen ik daar stond om de maten op te nemen, voelde ik opeens mijn linkerbeen wegzakken. Langzaam met het zand mee, dus daar zit nog een opening. Het ging zo langzaam, dat ik er makkelijk uit kon stappen.
In de andere hoek vonden we een laagje opgedroogde mudbrick. Dat betekent dat er op een zeker moment voldoende water was om de brick op te lossen, weg te sijpelen en dat dat modderwater vervolgens weer is opgedroogd. Het ligt op en tussen ingewaaid zand, dat duidt op een langere (?) tijd van leegstand en verval.

We starten ’s morgens om 6.15u op de site. Dan is de zon net aan de horizon en kunnen we zien wat we doen. We beginnen met het opstellen van wat meetapparatuur en vegen de rommel van de afgelopen nacht weg. Soms is er iets (wilde hond, vos) of iemand (bewaker?) door de trench gedenderd en liggen er dingen overhoop. Vanaf 6.30u zijn we aan de gang. We werken tot 10.0u en gaan dan eten, second breakfast. Tot die tijd is het wel uit te houden qua warmte.
Na het eten begint het warm te worden. We sluiten af om 14.00u en gaan dan naar het dighouse, voor lunch, douchen en administratie. Tussen 10.00 en 14.00 wordt het best wel warm. Zeker tekenen en inmeten is niet echt prettig in de volle zon. Want er is op de site nauwelijks schaduw.
Onze ploeg bestaat uit 4 vaste krachten, aangevuld met afwisselende aantallen mensen. Angela is de trench supervisor, met mij als assistent. Ashraf is de inspecteur van de Egyptische oudheidkundige dienst en helpt ons dagelijks, net als de vaste kracht Hassan.
Van tijd tot tijd komen er mensen bij, op sommige dagen extra arbeiders om ons te helpen met het zware werk. Deze week komt dagelijks Sonali helpen, zij is een aardewerk specialist die hier al jaren komt. Zij wil ook wel wat opgravingervaring opdoen.
Na volgende week, komen studenten van de fieldschool ons bijstaan. Zij lopen hier een praktijkprogramma, waarbij zij in onze trench vooral ervaring kunnen opdoen met tekenen.
Alle muren moeten brick voor brick getekend worden, en dat is niet echt een leuk klusje. Het zijn niet echt regelmatig gelegde bricks, dus ze moeten een voor een opgemeten worden.